Kontrole geç varan bir minibüs arkadan gelen minibüse dakika başına 10 TL gecikme cezası ödüyor. Hız ve zamana endeksli sistem kazalara davetiye çıkarıyor.
İstanbul Maltepe’de önceki gün kaldırımda bekleyen bir kişinin can vermesinin ardından minibüsler yine tartışılmaya başlandı. Türkiye’nin birçok yerinde aşırı hız yaptıkları ve araca çok yolcu aldıkları gerekçesiyle eleştirilen minibüslerin kontrol noktasında birçok sorun var. Ancak özellikle İstanbul’da minübüsçülerin kendi aralarında uyguladıkları bir ‘gizli tarife’ adeta ölüme davetiye çıkarıyor. Korkunç kazanın yaşandığı Maltepe’de, aynı hatta çalışan Gülsuyu, Esenkent ve Zümrütevler minibüslerinde uygulanan tarifenin detayları ise şöyle:
ZAMANLA YARIŞIYORLAR!
“Minibüsçülerin kendi aralarında belirlediği uygulama süre ve ceza kavramlarından oluşuyor. Sistem arkadan gelen minibüsün yolcusunun önden giden tarafından kapılmasını engellemeyi hedefliyor. Duraktan çıkan minibüsün ilk kontrol noktasına ulaşması için 10 dakikası var. 10 dakikada kontrol noktasına ulaşamayan minibüs şoförü geç kaldığı her dakika için arkadan gelen ilk minibüsün şoförüne 10 TL ödüyor. Örneğin 5 dakika geç kalan bir şoför arkasındaki aracın soförüne 50 TL ödeme yapıyor. Bu uygulama sebebiyle şoförler bir yandan yolcu kapmak için, bir yandan da zamanında kontrol noktasına ulaşmak için savaşıyor. Yolcunun yoğun olduğu yerlerde oyalanan minübüs iki kontrol noktası arasını zamanında tamamlamak ve ceza ödememek için gaz pedalına yükleniyor.”
VATANDAŞ DA ŞİKAYETÇİ
Süreyi ve cezayı hatların yöneticileri belirliyor. Bu yöneticiler de minibüsçüler tarafından seçiliyor. Kararların yasal bir dayanağı veya yaptırımı yok. Aynı hat üzerinde sefer yapan minibüslerin hızından şikâyetçi olan vatandaşlar da birçok kez polise şikâyette bulunduklarını ancak bir sonuç alamadıklarını söylüyor. Minibüslerin akşam ve sabah saatlerinde aşırı şekilde doldurulduğunu iddia eden vatandaşlar, “Minibüslere 30 kişi dolduruluyor. Muavinler kapı açıkken para topluyor. Bir de hız yapıyorlar. Başka bir toplu taşıma aracı olmadığı için bunları kullanmak zorunda kalıyoruz. Ne polis denetliyor, ne de başka bir kurum” dedi. Minibüs şoförleri ise iddiaların doğru olmadığını, her sektörde olduğu gibi aralarında ‘çürük elmaların’ yer aldığını ve onların temizlenmesi gerektiğini söyledi.
Zamanlamayı kendileri belirliyor
Minibüsçülerin uygulanan zaman politikasının o hattın yöneticileri tarafından belirlendiğini ifade eden Kartal Şoförler Odası Başkanvekili Ali Osman Boran, “Vatandaş beklemesin diye bu uygulamaları destekledik. Ancak şoförler kontrol noktasına zamanında yetişebilmek için sürat yapıyor” dedi.
Akbil ve kamera çözüm mü?
Büyükşehir belediyesi ile bir uygulama hazırlığı içinde oduklarını dile getiren Ali Boran, “İstanbul’daki her minibüse takip ve kamere sistemi yerleştirilecek. Minibüslerde de akbil kullanılacak. Eğer kamera daha önce yerleştirilseydi. Bu kazada şoförün tam olarak ne yaptığını görecektik” dedi.
