Türkiye'de çoğu insanın bu hastalıkla başının dertte olduğu bilinmektedir. İnternet aleminde sıkça aranan konular arasında olan vertigo nedir? Belirtileri nelerdir? Tedavisi nasıl yapılır?
Vertigo, hastanın kendisinin ya da çevrenin hareket illüzyonudur. Sizin, etrafınızdakilerin ya da hem sizin hem etrafınızdakilerin döndüğünü hissetmenize neden olan, sıklıkla bulantı ve denge kaybının eşlik ettiği bir yanılsama durumudur. Boşlukta dönüyor, devriliyor, sallanıyor ya da düşüyormuş gibi hissedebilirsiniz. Baş dönmesi ile aynı anlamda olan vertigo bir hastalık değil, altında yatan sebebin mutlaka araştırılması gereken bir belirtidir. Ancak her baş dönmesi vertigo değildir.
VERTİGO HASTALARDA NASIL ORTAYA ÇIKAR? BELİRTİLERİ NELERDİR?
Öncelikle Vertigo'nun ne olduğunu tanımlamak gerekir. Baş dönmesi anlamına gelen Vertigo, kişinin kendisinin dönüyormuş ya da çevresindeki nesneler dönüyormuş gibi hissettiği anormal bir histir. Altta yatan bir başka problemin belirtisi olup, hastalık değildir.
Genellikle hastanın dengesini korumasına güçlükle başlar. Aniden ortaya çıkabilir. Şiddetli Vertigo atakları birkaç saniye sürebileceği gibi 24 saate kadar uzayabilir.
Baş dönmesine aynı zamanda bulantı, kusma, terleme, kulak çınlaması, işitme kaybı, kulakta dolgunluk hissi, ateş, görme bozukluğu, halsizlik, kuvvet kaybı ve hissizlik eşlik edebilir. Tüm bu belirtiler hastanın yaşamını alt üst edebilecek kadar büyük sorunlara yol açabilir.
VERTİGO HASTALARININ HANGİ MESLEĞİ YAPMALARI SAKINCALIDIR?
Özellikle denge durumunun önemli olduğu yüksek yerlerde çalışan şahıslarda düşme riski olduğu için, en azından tedavisi bitene kadar çalışmaya ara vermelidirler.
VERTİGO HASTALARI NELER YAPMALI?
Vertigo şikayeti olan hasta öncelikle tam teşekküllü bir sağlık kuruluşuna başvurmalıdır. Vertigo çok ciddi bir hastalığın ön belirtisi olabileceği gibi, gribal bir enfeksiyonunu takiben denge sinirinin yetersiz çalışması sonucu da ortaya çıkabilir.
Vertigo'ya sebep olan hastalıklar sadece kulak, burun ve boğaz bölümünü ilgilendirmeyebilir, bu nedenle farklı uzmanlık branşları bir arada çalışarak Vertigo'nun neden kaynaklandığı araştırır.
VERTİGO HASTALIĞINI ÖNLEMEK İÇİN NELER YAPILABİLİR?
Bundan 10-15 yıl öncesine kadar Vertigo, sadece fizik muayene ve Elektronistagmografi (ENG) ile değerlendirilirdi. Günümüzde ise teknik son derece ilerlemiş bulunmaktadır. ENG iğnelerle yapılmamakta, infrared kamera ve uygun gözlükle göz hareketlerinin kayıt altına alındığı VideoElektronistagmografi (VENG) testi uygulanmaktadır. Ayrıca son yıllarda Video Head Impulse Test (VHIT), Vestibuler Uyarılmış Myojenik Potansiyeller (VEMP), rotasyonel koltuklar kullanılarak hastalık teşhis edilmektedir. Bunların sonucunda Vertigo tedavisi de çok daha başarılı olmaktadır.
Tedavi sonrası iyileşme süreci Vertigo'ya yol açan hastalığa bağlı olarak değişmekle birlikte, Benign Paroksismal Pozisyonel Vertigo (BPPV) hastaları uygulanan manevralarla kısa sürede iyileşebilirler. Meniere gibi iç kulak basıncındaki artışın neden olduğu Vertigo hayat boyu sürer. Tedavisi atakların tedavisi ve önlenmesi şeklinde gerçekleştirilir. Başarı oranı yüksektir.
VERTİGO TEDAVİSİ NASIL YAPILIR?
Tedavide asıl önemli olan sorunun kaynağının bulunmasıdır. Vertigoya neden olan hastalık meniere hastalığı ise ilaç tedavisi, ilaç tedavisi yeterli olmadığı durumlarda özel ameliyatlar yapılabilir. Vertigonun nedeni tümör ise ameliyat gereklidir. Enfeksiyona bağlı vertigo oluşumu için doktorlar tarafından önerilen tedavi yöntemi düzenli istirahat ve ilaç tedavisidir. Kafein, sigara, alkol, stres, tuz tüketimi vb. tetikleyici faktörler hastanın yaşamından uzak tutulmalıdır. Denge egzersizleri vertigo teşhisi konulan hastalar için etkili bir yöntemdir. Aynı zamanda denge merkezini zorlaştıran hareketlerden de kaçınılmalıdır.
Şimdilerde rahatsızlığı nedeniyle yoğun bakımda olan Mehmet Ali Erbil'de vertigo rahatsızlığı geçiren hastalar arasında bulunuyor. Mehmet Ali Erbil, Kıbrıs’ta bayramın ilk günü sevenleriyle buluştu. Bir otelde Candan Erçetin ile birlikte sahne alan ünlü komedyen, vertigo rahatsızlığı nedeniyle sahneye tekerlikli sandalye ile çıkmak zorunda kaldı. Seyircilere sağlığı hakkında bilgi veren Erbil; “Bunu bir espri olarak almayın, bu işin şakası yok. Yürürken denge problemi yaşıyorum. Kulisten buraya kadar tekerlekli sandalyeye ihtiyaç duydum. Sahneye de böyle çıkmak zorunda kaldım” dedi. Bunun ardından vatandaşlar vertigo ile ilgili bilgileri araştırmaya başladılar.
Vertigo, vücudun denge sisteminde yaşanan bir sorun nedeniyle ortaya çıkar. Vertigoya neden olan hastalıkların cinsine göre vertigoya eşlik eden bazı belirtiler vardır. Bunlar kulak çınlaması, bulantı, kusma, terleme, görme bozukluğu, işitme kaybıdır. Baş dönmesi deyince hastanın dengesini sağlamadaki her türlü problem anlaşılır. Bu durum hastayı yatağa düşürüp gözlerini dahi açamayacağı şiddetten, sadece zaman zaman bir kayma hissine kadar değişebilir. Hatta sadece bir göz kararması şeklinde ortaya çıkabilir. Tıp dilinde genel olarak vertigo adı verilir. Bir hastalıktan ziyade bir belirtidir, tek başına bir durum olabileceği gibi beraberinde belli başlı ek şikayetlerle bazı hastalıkların veya organların problemini yansıtabilir. Tedavide asıl önemli olan sorunun kaynağının bulunmasıdır. Vertigoya neden olan hastalık meniere hastalığı ise ilaç tedavisi, ilaç tedavisi yeterli olmadığı durumlarda özel ameliyatlar yapılabilir. Vertigonun nedeni tümör ise ameliyat gereklidir.
