Türkiye'de emekli maaşı hesabında 3 ayrı formül bulunuyor. En yüksek aylık bağlama oranı 2000 yılına kadar olan çalışmalar için uygulanıyor. Onu, 2000- Eylül 2008 arası izliyor. En düşük aylık bağlama oranı ise Ekim 2008'den sonrası için uygulanıyor. Ekim 2008 sonrasında sigortalılık süresi uzadıkça, özellikle asgari ücret üzerinden prim ödeyenlerin bağlanacak maaşında düşüş yaşanıyor. Şimdi bu karma emekli aylığı hesaplanma sistemi yerine bütün dönemleri kapsayan tek bir emekli aylığı hesaplanma sisteminin getirilmesi gündemde.
MAKAS KAPANACAK
Milyonlarca kişinin beklediği düzenleme hayata geçirilirse, halen çalışanlara emekli olurken bağlanacak maaş yükselecek. 2000 yılı öncesinde emekli olanlarda en düşük SSK emekli aylığı bin 389 lira seviyesinde bulunuyor. 2000 yılı ve sonrasında emekli olanlarda ise en düşük maaş 860 lira. Tek hesaplama sistemiyle bu tablo değişecek. 2008 sonrasında çalışılan dönem uzadıkça maaş düşmeyecek. 2000 öncesi ve sonrası arasındaki makas kapanacak.
TEK ÇATI, İKİ SİSTEM
Emekliler ayrıca kuruma göre farklı zam sisteminin de sona ermesini istiyor. SSK ve Bağ-Kur emeklilerine başka, memur emeklilerine başka zam yapılması uygulamasına son verilmesi talepleri var. Enflasyona endeksli zam alan SSK ve Bağ- Kur emeklileri, memur emeklileriyle eşit zam istiyor, tüm emeklilerin zamlarının toplu sözleşmeyle belirlenmesi beklentisini taşıyor.
Üç farklı hesabın ortaya çıkardığı durumu anlamak için taban maaşlardaki farka bakmak yeterli. Taban maaş emekliliği hak edenlere bağlanan en düşük maaş demek. 2000’den önce emekli olan SSK’lının en düşük aylığı bin 485 lira. Bu aylık 2000-2008 arası için bin 165 lira, 2008 sonrası için 936 lira. 9000 gün prim ödeyen Bağ-Kur’lunun taban maaşı ise bin 330 lira.
300 LİRALIK ARTIŞ OLUR
Emekliler, 550 lirayı aşan maaş farkının kapatılması çağrısında bulundu. Bir milyondan fazla üyesi olan Emekliler Derneği’nin Başkanı Kazım Ergün, sorunun çözümü için şöyle bir öneri getirdi: “Mesela 2000 sonrası emekli olanların alt sınır aylık bağlama oranı yüzde 35’ten yüzde 60’a yükseltilirse, güncellenme katsayısı olarak büyüme oranının da yüzde 100’ü dikkate alınırsa, emekli aylıklarında yaklaşık 300 liralık artış olur.”
