Geçtiğimiz yıl, Lübnan’ın Beyrut Limanı’nda meydana gelen patlama tam bir faciayla sonuçlanmıştı. 200 kişinin yaşamını yitirdiği, binlerce kişinin yaralandığı ve 300 bine yakın kişinin de evsiz kaldığı patlamanın bambaşka bir etkisi daha ortaya çıktı. Bilim insanları patlamanın iyonosferi bile sarstığını ortaya koydu.
200 CAN KAYBI, BİNLERCE YARALI, 300 BİN EVSİZ…
Lübnan’daki Beyrut Limanı’nda 4 Ağustos 2020’de meydana gelen patlamada kelimenin tam anlamıyla bir facia yaşanmıştı. Lübnan’da derin yaralar açılmasına neden olan 2 bin 750 ton amonyum nitratın neden olduğu patlamanın etkileri yıkıcı boyutlara ulaşmıştı: onlarca can kaybı, binlerce yaralı ve 300 bine yakın evsiz…Lübnan acı olayın yaralarını sararkan, etkileri inanılmaz boyutlara ulaşan Beyrut patlamasıyla ilgili bilim insanlarından çarpıcı açıklamalar geldi.
İYONOSFER’DE DALGA YARATTI
Patlamala ile ilgili araştırmalar yürüten bilim insanları, dünya atmosferinin en dış katmanı olan iyonosferin bile etkilediğini ortaya koydu. Konuyla ilgili Japonya'daki Hokkaido Üniversitesi ve Hindistan'daki Ulusal Teknoloji Enstitüsü Rourkela Kampüsü'nden araştırmacılar, çalışmalar yürüttü. Elde edilen bulgulara göre patlama, Dünya atmosferinin uzay boşluğuyla buluştuğu bölgenin de sarsılmasına yol açtı.
Bilim insanları, GPS uydularının patlama günü yeryüzündeki istasyonlara ilettiği sinyallerde yaşanan gecikmeleri, normal bir günde yaşananlarla karşılaştırarak iyonosferdeki elektronlarda meydana gelen değişiklikleri hesapladı. Araştırma ekibinde olan gezegen bilimci Kosuke Heki, bulgulara dair “Patlamanın iyonosferde güneye doğru saniyede 0,8 kilometre hızla ilerleyen bir dalga yarattığını gördük.”ifadelerine yer verdi.
VOLKANİK PATLAMA ETKİSİ İLE EŞDEĞER
Lübnan'daki olayın pek çok yanardağ patlamasıyla karşılaştırılabilecek kadar büyük olduğuna vurgu yapan Bilim insanları, Beyrut patlamasının iyonosferi, 2004'te Japonya'daki Asama Dağı'nda yaşanan volkanik püskürmeden daha fazla etkilediği tespit edildi. Araştırma bulguları Scientific Reports'ta yayımlandı.
