The Economist duyurdu: 3,4 milyon olarak açıklanmıştı ama... Kovid-19, dünyayı sanılandan daha sertvurdu!

The Economist dergisi tarafından yapılan bir araştırmaya göre, Kovid-19 nedeniyle hayatını kaybeden kişi sayısının, küresel çapta 7-13 milyon arasında olabileceği belirtildi.

Araştırmacılar, 200'den fazla ülke ve bölgeye ait 121 gösterge hakkında veri toplayarak resmi rakamların, koronavirüs kaynaklı ölümlerin yarısından daha azını ortaya koyduğunu ve birçok ülkede, ölmeden önce PCR testi negatif çıkan kişilerin, resmi istatistiklere yansıtılmadığını ifade etti.

Bu kapsamda, açıklanan resmi istatistiklere göre, Rusya'da 5, Afrika'da ise 14 kat daha fazla ölüm gerçekleşti. Son zamanlarda herkesi kahreden manzaralara tanık olan Hindistan'da ise sadece bu yıl içinde bir milyonu aşkın can kaybı yaşandı.

RESMİ RAKAMLARDAN KAT KAT DAHA FAZLA

NTV'nin ABD merkezli The Economist dergisine dayandırdığı haberde, araştırmacıların, dünyadaki Kovid-19 ölümlerinin gerçek sayısını hesaplamak için bir model oluşturduğu ifade edildi.

Uzmanlar, Mayıs 2021 itibariyle, dünya çapında Kovid-19 kaynaklı 7,1 ile 12,7 milyon arasında ölüm meydana geldiğini hesapladı. Bu durum ise gerçek ölüm sayısının resmi olarak açıklanan 3,4 milyon ölümden kat kat fazla olduğunu gösteriyor. 

EVDEKİ ÖLÜMLER, RESMİ RAKAMLARA DAHİL DEĞİL

Economist'in açıkladığı gibi, ülke bazında resmi olarak rapor edilen ölümlerin sayısı, gerçek rakamları büyük ölçüde eksik tahmin ediyor. Raporun yazarları, bu durumun ölüm nedenini doğrulamak için test yapılmamasının ve ölümlerin kaydedilmesindeki gecikmenin bir sonucu olduğunu söyledi.

Aynı zamanda, Hindistan ve Brezilya gibi sağlık sistemlerinin aşırı baskı altında olduğu ülkelerde, evde meydana gelen ölümler de resmi rakamlara dahil edilmedi.  

Ekonomistin kıdemli veri muhabiri Sondre Ulvund Solstad tarafından yapılan açıklamada, "Zorluk, bilinmeyen yerlerdeki ölümleri hesaplarken ortaya çıkıyor. Sadece bir rakam verip, gerçek şu demek istemezsiniz, çünkü ölümlerin tam sayısını bilemezsiniz.

Veriler mevcut değil. Yani, yaptığımız ve yapmak için muazzam çaba harcadığımız şey, mümkün olan varyasyonları yakalayan aralıklar sağlamaktı.

Her tür gösterge hakkında olabildiğince fazla veri toplamaya çalıştık, böylece en azından bazı veriler eksikse, doldurulabilecek orta düzeyde verilerimiz olurdu" ifadelerine yer verildi. 

"HÜKÜMETLERDEN ŞÜPHELENİYORUZ"

Bununla birlikte Solstad,  veri eksikliğinin en çok düşük ve orta gelirli ülkeler için geçerli olduğunu ifade ederek, "Bu yerlerde testler daha az yaygın çünkü pahalı.

Ayrıca, bazı ülkelerdeki  hükümetlerin, pandeminin ne kadar kötü olduğunu ortaya çıkaracağı için testlere öncelik vermek istemediğinden şüpheleniyoruz" değerlendirmesinde bulundu.

Solstad, "Geçen yılın çoğunda, yani  52 haftanın 33'ünde günlük ölüm sayısı arttı. Şu anda gördüğümüz şey ise küresel ölümlerin orantısız düzeyde Hindistan ve Brezilya’da artıyor olması" şeklinde konuştu.

SADECE HİNDİSTAN'DA, 5 AYDA 1 MİLYONDAZ FAZLA KAYIP

Çalışmaya göre Hindistan, bildirilen 4 bin günlük ölümün çok üzerinde, günde 6 bin ile 31 binden fazla ölüm yaşıyor.

Rakamlar, aynı aralığa yerleştiren diğer epidemiyolojik modellerle de destekleniyor. Eğer Economist'in tahmini doğruysa,  sadece 2021'de Hindistan'da Kovid-19 nedeniyle bir milyondan fazla kişi hayatını kaybetti.

"PERU, HİNDİSTAN'IN 2 BUÇUK KATI FAZLA KAYIP VERİYOR"

Solstad, "Maalesef Hindistan istisna değil. Birçok ülkenin modellemesi salgın nedeniyle Hindistan'dan çok daha fazla vurulduklarını gösteriyor.

Örneğin, Peru’da tahminlerimize göre milyon kişi başına Hindistan’dan 2,5 kat daha fazla kişi ölüyor" dedi. 

RUSYA'DA AÇIKLANANIN 5 KATI

Diğer taraftan, çalışma 10 Mayıs 2021 itibarıyla Asya'daki ölümlerin 2,4 ile  7,1 milyon arasında değiştiğini tahmin ediyor, ancak kıta açıklanan  resmi ölümlerin sayısı ortalama 0,6 milyon civarında.

Örneğin Rusya, resmi olarak açıklanan beş katından fazla Kovid-19 ölüm oranına sahip. 

Latin Amerika ve Karayipler’de ise hükümetler 0,6 milyon Kovid -19 ölümü bildirirken, gerçek ölümlerin 1,5 ile 1,8 milyon arasında olduğu hesaplandı.

AFRİKA'DA İSE 14 KAT DAHA FAZLA

Afrika'da ise gerçek ölüm ile resmi olarak açıklananlar arasındaki aralık iyice açılıyor. Kıtada resmi rakam 130 bine yakın, ancak Economist’in modeline göre gerçek rakam 2,1 milyon, yani resmi olarak açıklananın 14 katı.

YAŞIN ÖLÜM ORANLARI ÜZERİNDEKİ ETKİSİ

Öte yandan, Solstad, yaşın önemli bir faktör olarak alınması gerektiğini, yani yaşlı nüfus fazlalığının koronavirüsten daha fazla ölüm anlamına geldiğini söyledi.
 

Örneğin, ortama yaşın 48 olduğu Japonya'da, Kovid-19’dan ölme riski  ortalama nüfus yaşının 17 olduğu Uganda'dan tahmini olarak 13 kat daha yüksek.

Ancak, yaş hesaba katıldığında bile, gelişmekte olan ülkelerdeki genç nüfus, zengin bölgelerdeki emsallerine göre, sırf sağlık hizmeti kaynaklarının eksikliği nedeniyle daha ciddi sonuçlarla karşı karşıya bulunuyor.