Çin'in Vuhan kentinden başlayarak tüm dünyayı etkisi altına alan ve turizmden gıdaya, ulaşımdan eğitime tüm sektörlerde dengeleri altüst eden yeni tip koronavirüs salgınında vaka sayıları hızla artmaya devam ediyor. Dünyanın dört bir yanından tüm ülkeler salgınla mücadelenin yollarını ararken bilim insanlarının bu yöndeki çalışmaları da ara verilmeden devam ediyor.
Uzmanların salgınla başa çıkmanın en etkili yolunun aşının bulunması olduğunu söylemesi üzerine özellikle gelişmiş ülkelerde aşı çalışmaları ve deneyler hızlandırıldı. Fakat bu aşılarla birlikte hayatımıza yepyeni kavramlar da girdi. Plasebo da bunlardan bir tanesi. Peki nedir bu plasebo? İşte plasebo etkisi tüm ayrıntıları...
PLASEBO NEDİR? | PLASEBO ETKİSİ NEDİR?
Latice'den gelen Plasebo kelimesinin sözlük anlamı 'hoşnut etmek' olarak biliniyor. Etkisiz bir ilacın telkine dayalı bir etki ortaya çıkartması hali olarak tanımlanabilir. Yani vücuda ağız, burun ya da enjeksiyon yolu ile verilebilen bu madde, fiziksel anlamda tedaviye yönelik bir güce sahip değil.
Tıbbi olarak kurtulma ihtimali zayıf olan hastalar ile tıbbın çözüm bulamadığı kanser gibi hastalıkların tedavisinde etkili olan plasebo, özellikle tedavisi zor ve meşakkatli hastalıklarda gerekli olan mental gücü, yüksek morali sağlaması bakımından gerekli bir ilaç türü olmuştur.
Aslında plasebonun fiziksel anlamda tedaviye yönelik bir gücü yoktur. Sahip olduğu tedavi gücünü tamamen hastanın verilen ilacın işe yarayacak ilaç olduğunu düşünmesinden alır. Plasebo, tıbbın bilimsel olarak açıklayamadığı bir şekilde insanların istemeleri halinde kendi kendilerini iyileştirme gücüne yöneliktir. Tıbbi olarak kurtulma ihtimali zayıf görülen birçok hasta, ölüm istatistiklerine girmekten bu güç sayesinde kurtulmuş, tıbbın çözüm bulamadığı kanserin tedavisinde çoğunlukla yüksek moral ve iyileşme azmi etkili olmuştur. Plasebo, gayriresmî yazışma dilinde ve halk arasında faydalı tıbbi içeriğinin bulunmadığını ifade etmek için bazen "şeker hapı" olarak da adlandırılır.
BOŞ AŞI NE DEMEK?
Boş aşı, plasebo etkisi yaratması amacıyla deneklere enjesiyon yoluyla verilen bir maddedir. Yeni tip koronavirüs aşısının deneylenmesinde, insanlar iki gruba ayrılacak. Deney grubuna hastalık ve virüsle mücadele edecek olan aşı uygulanırken konrol grubuna ise plasebo ya da boş aşı ismini verdiğimiz ve muhtemelen tuzlu su içeren bir sıvı enjekte edilecek. Böylelikle virüsün sadece fiziksel yani psikolojiden tamamen bağımsız işlevleri anlaşılabilecek.