Koronavirüste geleceği görmek mümkün: Artık hastalığın seyrini izleyebileceğiz!

Çin'in Vuhan kentinden başlayarak tüm dünyayı etkisi altına alan yeni tip koronavirüs salgın sürecinde pozitif vaka sayısı, küresel çapta 68 milyonu aştı. Ülkemizde alınan tedbirlere rağmen yayuılımı durdurulamayan salgında günlük vaka sayısı 30 binlerde seyrederken bilim insanları da çalışmalarına hız kesmeden devam ediyor. 

Uzmanlar tarafından yapılan açıklamalarda salgını kontrol edebilmenin tek yolu aşının bulunması olarak belirtilirken çalışmalarda sona yaklaşıldığı haberleri birçok ülkeden dünyaya yayılmaka. Ancak aşıların güvenilirlik testleri uzun sürdüğünden açil çözüm sağlayamayan bu yöntemin yanı sıra uzmanlar, farklı yollar deneyerek hastalığın ilerlemesini kaydedecek bir test duyurdu. 

GENETİK YATKINLIK TESTİ

Ülkemizde ilk kez kullanılacak bu test sayesinde, koronavirüse yakalanıldığında hastalığın hangi seyirde ilerleyeceğine dair ön bilgi sahibi olunabiliyor. 

Koronavirüsteki bu en büyük keşfi Genetik Profesörü Mustafa Özcan açıklarken, "Genetik yatkınlık testi" adı verilen bu test kovid-19 virüsünü alırsak bu hastalığı ağır veya hafif geçirme noktasındaki eşiğimizi bize söyleyerek bağışıklık sistemimizdeki durumu ve koronaya direnen proteinin miktarını ortaya koyduğunu belirtti.

Vücudumuzda bağışıklık sistemimizdeki Tip 1 İnterferon proteinin noksanlığına bağlı. Kişiden kan alınarak yapılan bir genetik testi hastalığın kişide nasıl seyredebileceğini tespit ediyor. Büyük keşif ve bu test Türkiye'de bir ilk olma özelliği de taşıyor. Teste "koronavirüs genetik yatkınlık testi" ismi verildi.

HASTALIĞI AĞIR GEÇİRENLERİN ORTAK NOKTASI

SABAH'ın haberine göre, Memorial Sağlık Grubu Tıbbi Genetik Bölüm Başkanı Prof. Dr. Mustafa Özen kritik bir aşama olan bu testin buluşu ve sürecin ilerleyişine ilişkin önemli bilgiler verdi;

Koronavirüs belirti ve şiddetinin her hastada farklılık gösterdiğine dikkat çeken uzmanlar, hastalık sürecinin ağır geçirilmesinin nedenini, görevi vücutta virüsün çoğalmasını durdurmak olan Tip 1 İnterferon proteninin bulunmaması olarak gösteriyor.

Prof. Dr. Özen verdiği haberde "Laboratuvarlarımızda uygulanan "Kovid-19 Genetik Yatkınlık Testi" ile bunu tespit edebiliyoruz. Bu Türkiye'de bir ilk" dedi.

GENETİK YATKINLIK İPUCU VERİYOR

Bazı kişiler Kovid-19 için yaş ya da kronik hastalıklar açısından riskli grupta olmamasına rağmen bu hastalığı ağır geçirirken, bazı bireyler bu süreci belirtisiz ya da çok hafif atlatıyor.

Kandan bakılan genetik bir testle bu konuda şimdiye kadar bilimsel olarak gösterilmiş tüm gen ve varyasyonların incelenmesi sağlanarak, hastalığı kimlerin ağır kimlerin hafif şekilde geçireceği belirlenebiliyor.

Bu sayede kişi bir uzmana danışıp, Kovid-19 konusunda alması gereken sosyal izolasyon, bireye özel tedaviler, bağışıklık güçlendirici uygulamalar gibi gerekli yaşam tarzı değişikliklerini hayatında yapabiliyor.

Prof. Dr. Özen, "Bireylerin genetik yatkınlığı ve geçmişi, bu hastalığın seyri konusunda önemli ipuçları veriyor.

Kovid-19'u çok ağır geçiren, yoğun bakım tedavisi görmek durumunda kalan hastaların bir bölümünde doğuştan gelen genetik mutasyonlara rastlandığı ortaya konuldu.

Bu hastalarda vücudu virüslerden koruyan ve 10'dan fazla proteinden oluşan Tip 1 İnterferon bulunmadığı belirtildi.

Vücuttaki görevi virüsün çoğalmasını durdurmak olan Tip 1 İnterferon, enfeksiyonu tespit ettiği anda bağışıklık sistemi tarafından üretiliyor.

Hastalarda koronavirüsün ağır geçirilmesinin nedeni de Tip 1 İnterferon sinyal ağının bozulmasından kaynaklanıyor. Kovid- 19 Genetik Yatkınlık Testi ile bunu tespit edebiliyoruz" dedi.

Kovid-19 genetik yatkınlık testinin kişiden kan örneği alınarak yapıldığını söyleyen Prof. Dr. Özen, "Laboratuvarlarımızda uygulanan test, sadece tek bir gen ya da tek bir varyasyonu incelemek yerine, bu konuda şimdiye kadar bilimsel olarak gösterilmiş tüm gen ve varyasyonların incelenmesini içeriyor.

Bu amaçla öncelikle interferon sinyal yolladığında görev alan genler ve ayrıca kan gruplarını belirleyen gen bölgelerinde olmak üzere toplam 20'den fazla gen bölgesindeki genetik varyasyonlar inceleniyor.

Eğer bu varyasyonlardan herhangi birisi mevcutsa bu durum kişinin Kovid- 19'u ağır geçirebileceğini gösteriyor" dedi.

Kovid-19 genetik yatkınlık testinin kişiden kan örneği alınarak yapıldığını söyleyen Prof. Dr. Özen, "Laboratuvarlarımızda uygulanan test, sadece tek bir gen ya da tek bir varyasyonu incelemek yerine, bu konuda şimdiye kadar bilimsel olarak gösterilmiş tüm gen ve varyasyonların incelenmesini içeriyor.

İNTERFERON

İnterferon bilimsel olarak literatürde İFN olarak kısaltılan, vücut hücrelerinin çoğunluğunca sentezlenerek ve bakterilere, parazitlere, virüslere ve ur adı verilen yapılarak karşı mücadele veren, etki gösteren bir proteindir.

Sitokin olarak bilinen ve glikoproteinlerin en büyük ve en önemlileri sınıfı altında incelenirler. Tam 4 çeşit interferon vardır; Akyuvarların ürettiği İFN alfa, Vücudun diğer hücrelerince üretilen İFN beta, T lenfositlerce üretilen İFN gama, Trophoblast hücrelerince üretilen İFN tau

Koronavirüste bu mucize testin önemi "Ben koronavirüse yakalanmam" , "Bana bir şey olmaz" diyenler kadar hastalığı kaptığı halde uzun süre iyi durumda olduğu için rahat davranan, reçete edilen ilaçları kullanmakta gevşeklik gösteren ve beklenmedik şekilde ağırlaşan hastaların oranını da düşürecek. Kovid mücadelesi düzenli bir vücut savaşını beraberinde getirmesi gerekirken tedavi sürecindeki bir aksaklık yatağa bağlanmaya, organ kayıplarına, ve sonunda ölüme sebebiyet verecek noktaya gelebiliyor.