HACDA VEKÂLET
72 Temettü haccına niyet etmiş olan bir kimse, umreyi kendi adına, haccı da başkası adına veya haccı kendi adına, umreyi başkası adına yapabilir mi?
Temettü haccına niyet etmiş olan bir kimse vekalet şartlarına uymak kaydıyla, umre¬yi kendi adına, haccı da başkası adına veya haccı kendi adına, umreyi başkası adına yapabilir. Zira temettü haccında, umre ve haccın aynı kişi adına yapılması şartı yoktur.
73 Görevli bir kimse ölen bir yakını için hac yapabilir mi?
Bedel haccın geçerlilik şartlarından birisi de hac masraflarının, adına hac yapılan kişi tarafından karşılanmasıdır. Buna göre hac organizasyonunda görevli olan bir kimse, masraflarını gönderenden alarak bir başkası adına bedel haccı yapamaz. Çünkü görevli¬lerin bütün masrafları hac organizasyonu tarafından karşılanmaktadır.
Ancak görevli bir kimse, farz haccı eda et¬meden ölmüş olan veya vekalet vermesi şartıyla hacca gidememe özrü süreklilik arz eden anne, baba veya bir başkası yerine üc¬ret almaksızın hac edebilir.
74 Temettü haccı yapmak üzere vekil olan kimse, umreyi kendisi için yaparsa ne gerekir?
Vekil olarak gönderilen kişi, önce müvek¬kilin verdiği görevi yapmalı, gönderenin şartlarına muhalefet etmemelidir. Muhalefet etmesi halinde haccına devam eder ve dö¬nüşte, aldığı parayı iade eder; haccı da kendi adına yapmış olur.
Ancak vekil olan kişi hac menasikini ta¬mamladıktan sonra ilave masrafları kendi¬si karşılaması şartıyla dilerse kendi adına umre yapabilir.
75 Türkiye’deki bir kimse, adına hac yapmak için Suudi Arabistan’daki bir kişiye vekalet verebilir mi?
Bedel olarak hac yapmakta asıl olan, müvek¬kilin memleketinden yola çıkmaktır. Dola¬yısıyla Türkiye’de bulunan bir kimsenin S. Arabistan’daki bir kimseye hac için vekalet vermesi caiz olmaz. Ancak hac yapmadan ölüp yerine hac yapılmasını vasiyet eden ki¬şinin terikesinin üçte biri, kendi memleke¬tinden gitmeye yetmiyorsa, istihsanen, yetti¬ği yerden vekil gönderilebilir. S. Arabistan’da bulunan kişilerden yararlanılma konusu da bu çerçevede değerlendirilmelidir.
Şafii mezhebine göre ise, Türkiye’de bulunan bir kimsenin, S. Arabistan’da bulunan bir kimseyi vekil tayin etmesi halinde, vekilin hac menasikine mikat mahallinde ihrama girerek başlaması şartıyla bu vekalet geçerli olur.
76 Arafat’tan önce komada olup ölmek üzere olan hacı adayı için bulunduğu yerden bedel tayin edilebilir mi?
İyileşme ve komadan çıkma ümidi kalma¬mış hastalar adına bulunduğu yerden bedel tayin edilebilir.
77 Bedel hac için gelen kimse hangi hacca niyet etmelidir?
Vekil, gönderen kişinin (müvekkilin) belir¬lediği hacca niyet etmelidir. Müvekkil, hac çeşitlerinden birini belirtmeksizin, sadece “haccetmesini” söylemiş ise; vekil ifrada niyet etmelidir; “dilediğini yap” diyerek ser¬best bırakmış ise, dilediğine niyet edebilir.