ÖZET: Mecburi hizmet yükümlülüğün Türkiye İhracat Kredi Bankası A.Ş.’ye devri hk.(09/12/2014-6888)
İlgi yazı ile görüş talep edilen Türkiye İhracat Kredi Bankası A.Ş. (EXIMBANK)'nin 13/12/1960 tarihli ve 160 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin a, b ve d fıkraları kapsamında olup olmadığı hususu ile ekinde yer alan ... 'ın mecburi hizmet yükümlülüğünün Eximbank'a devredilip edilemeyeceğine ilişkin dilekçesi incelenmiştir.
Bilindiği üzere, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunun 224 üncü maddesinin son fıkrasında, "Mecburi hizmet hükümlülüğünün 13/12/1960 tarihli ve 160 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin a, b, d fıkraları kapsamına giren kurumlar arasında devri mümkündür." hükmü yer almakta olup, 29/11/1984 tarih ve 243 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 55 inci maddesi uyarınca 13/12/1960 tarihli ve 160 sayılı Kanunun 4 üncü maddesine yapılan atıflar 08/06/1984 tarihli ve 217 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin ilgili maddesine yapılmış sayılmaktadır.
Diğer taraftan, 217 sayılı Devlet Personel Başkanlığı Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin "Kapsam" başlıklı 2 inci maddesinde; "Bu Kanun Hükmünde Kararname kapsamına giren kamu kurum ve kuruluşları şunlardır:
- Genel bütçeye dahil dairelerle, katma bütçeli idareler ve bunlara bağlı kuruluşlar,
- İl Özel İdareleri ve belediyeler, bunların birlikleri ve bunlara bağlı iktisadi müesseseler, işletmeler,
- İktisadi devlet teşekkülleri, kamu iktisadi kuruluşları ve bunların müesseseleri, bağlı ortaklıkları ve iştirakleri,
- Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları dışında kalan ve kamu fonu kullanan, özel kanunlarla veya bunların verdiği yetkiye dayanılarak kurulan kamu kuruluşları ve bu nitelikteki bankalar ve bunların en az sermayesinin yarısından fazlasına iştirak suretiyle kurdukları müessese, ortaklık ve iştirakler,
- Döner sermayeli kuruluşlar ile özel kanunlarla kurulan fonlar ve kefalet sandıkları. Askeri kurum ve kuruluşların 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu ile ek ve değişikliklerine tabi personeli bu Kanun Hükmünde Kararnamenin kapsamı dışındadır". hükümlerine yer verilmiştir.
Ayrıca, Türkiye İhracat Kredi Bankası A.Ş. 21/08/1987 tarihli Resmi Gazetede yayınlanan 87/11914 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile kurulmuş ve ''Türkiye İhracat Kredi Bankası Anonim Şirketinin Kuruluş ve Görevlerine İlişkin Esaslar'' 23/02/2013 tarihli Resmi Gazetede 2013/4286 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı eki olarak yayınlanmıştır.
Bununla birlikte Türkiye İhracat Kredi Bankası A.Ş. Esas Sözleşmesinin 5 inci maddesinde ''Bankanın ilgili olduğu Bakanlık, Başbakanlık veya Bankanın ilgilendirildiği Bakanlıktır.'' hükmü, bankanın sermayesine dair 7 inci maddesinde ''.tamamı Hazinece taahhüt edilmiş ve tamamen ödenmiştir.'' hükmü, esas sözleşmenin değiştirilmesine ilişkin 22 nci maddesinin (a) bendinde ''3332 sayılı Kanun uyarınca Bakanlar Kurulunca belirlenmiş Esaslar kapsamındaki hususlarda yapılacak değişiklikler ancak Bakanlar Kurulu Kararları ile yapılır ve Türk Ticaret Kanununun esas sözleşme değişiklikleri hakkındaki hükümlerine uyulmaksızın ticaret siciline tescil ve ilan edilir.'' hükmü ve 34 üncü maddesinde ''Banka Genel Müdürü, ilgili Bakanın teklifi üzerine müşterek kararname ile üç yıl süre için atanır...'' hükümleri yer almaktadır.
Belirtilen hükümler ve açıklamalar çerçevesinde, Türkiye İhracat Kredi Bankası A.Ş.'nin 217 sayılı KHK kapsamında yer aldığı ve adı geçenin mecburi hizmet yükümlülüğünün Türkiye İhracat Kredi Bankası Anonim Şirketine devredilebileceği değerlendirilmektedir.