ÖZET: Teşebbüs ve ilgili Bakanlık müfettişlerinin Bağlı Ortaklık personelini görevden uzaklaştırma yetkisinin bulunup bulunmadığı hk. (06/06/2017-E. 77062)
Genel Müdürlüğünüzün, .. Genel Müdürlüğünün bağlı ortaklığı olduğundan bahisle, … emrinde görevli müfettişlerin, Genel Müdürlüğünüz personelini görevden uzaklaştırma yetkisinin bulunup bulunmadığı hususunda Başkanlığımızdan görüş talep eden ilgi yazı incelenmiştir.
Bilindiği üzere, 233 sayılı Kamu İktisadi Teşebbüsleri Hakkında Kanun Hükmünde
Kararname'nin 40'ıncı maddesinde "1. İlgili bakanlık; teşebbüs, müessese ve bağlı ortaklık faaliyetlerinin kanun, tüzük ve yönetmelik hükümlerine uygun olarak yürütülmesini gözetmekle görevlidir.
2. Birinci fıkrada belirtilen amaçla ilgili bakanlık, gerekli hallerde teşebbüslerin hesaplarını ve işlemlerini teftiş ve tahkike tabi tutmaya ve bunların iktisadi ve mali durumlarını tespit ettirmeye yetkilidir. Bu yetki, kuruluşların görev ve yetkilerini daraltmayacak, normal faaliyetlerini aksatmayacak şekilde kullanılır." hükmüne yer verilmiştir.
Öte yandan, 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin 52'nci maddesinin (b) bendinde görevden uzaklaştırmaya yetkili olanlar arasında "ilgili bakanlık, teşebbüs veya bağlı ortaklık müfettişleri." sayılmıştır. Hükmün yazımında "ilgili bakanlık" ifadesinden sonra ve anlamına gelen virgül kullanıldığı sonrasında ise teşebbüs veya bağlı ortaklık müfettişleri ifadesine yer verildiği görülmektedir.
Mezkûr düzenlemenin 233 sayılı KHK'nin 40'ıncı maddesiyle birlikte değerlendirilmesi halinde sözleşmeli personeli görevden uzaklaştırmaya yetkili müfettişlerin ilgili bakanlık müfettişleri ile personelin görevli olduğu genel müdürlük müfettişleri olduğu anlaşılmaktadır.
Benzer şekilde 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 138'inci maddesinde görevden uzaklaştırmaya yetkili olanlar arasında "Bakanlık ve genel müdürlük müfettişleri" ifadesine yer verilmiştir. Dolayısıyla Teşebbüs ve bağlı ortaklıklarda görevli Devlet memurları için de yukarıda yer verilen açıklamanın geçerli olduğu görülmektedir.
Yukarıdaki hüküm ve açıklamalar bir arada değerlendirildiğinde, bağlı ortaklıklarda görevli Devlet memurlarının ve sözleşmeli personelin ilgili bakanlık ve bağlı ortaklık müfettişleri tarafından görevden uzaklaştırılabilecekleri, Teşebbüs müfettişlerinin ise bağlı ortaklık personelini görevden uzaklaştırma yetkisinin bulunmadığı değerlendirilmektedir.