ÖZET: Bir suçtan dolayı adli mahkeme kararının Yargıtay’ca kesinleşmediği halde isteğiyle emekliye ayrılan veya meslekten çıkarma cezası ile tecziye edilenler hakkında sonradan kesinleşen adli mahkeme kararına göre 657 sayılı Kanunun 48 inci maddesinin 5 inci fıkrası delaletiyle 98 inci maddesi gereğince işlem yapılabileceği hk. (16.5.2000-19.Bülten.18. sayfa)
Teşkilatınız mensuplarından işlemiş oldukları herhangi bir suçtan dolayı adli mahkeme kararının Yargıtay’ca kesinleşmediği halde isteğiyle emekliye ayrılan veya meslekten çıkarma cezası ile tecziye edilenler hakkında sonradan kesinleşen adli mahkeme kararına göre 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 48 inci maddesinin 5 inci fıkrası delaletiyle 98 inci maddesinin (b) bendi gereğince memuriyetlerinin sona erdirilip erdirilemeyeceği hususunda tereddüte düşüldüğünden hangi tür işlemlerin tesis edileceği konusunda Başkanlığımızın görüşünü istediğiniz ilgide kayıtlı yazınız incelenmiştir.
657 sayılı Devlet Memurları Kanununun Devlet memurluğuna alınacaklarda aranılan şartları düzenleyen 48 inci maddesinin genel şartlara ilişkin (A) bendinde “Kamu haklarından mahrum bulunmamak” ve “Taksirli suçlar ve aşağıda sayılan suçlar dışında tecil edilmiş hükümler hariç olmak üzere, ağır hapis veya 6 aydan fazla hapis veyahut affa uğramış olsalar bile Devletin şahsiyetine karşı işlenen suçlarla, zimmet, ihtilas, irtikap, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, inancı kötüye kullanma, dolanlı iflas gibi yüz kızartıcı veya şeref ve haysiyeti kırıcı suçtan veya istimal ve istihlak kaçakçılığı hariç kaçakçılık, resmi ihale ve alım satımlara fesat karıştırma, Devlet sırlarını açığa vurma suçlarından dolayı hükümlü bulunmamak.” şartı yer almaktadır.
657 sayılı Devlet Memurları Kanununun “Memurluğun Sona Ermesi” başlıklı 98 inci maddesinin (b) bendi memurluğa alınma şartlarından her hangi birini taşınmadığının sonradan anlaşılması halinde Devlet memurluğunun sona ereceğini düzenlemiş olup, mezkur Kanunun 131 inci maddesinde de aynı olaydan dolayı memur hakkında ceza mahkemesinde kovuşturmaya başlanmış olmasının disiplin kovuşturmasını geciktirmeyeceği ve memurun ceza kanununa göre mahkum olması veya olmaması hallerinin, ayrıca disiplin cezasının uygulanmasına engel olamayacağı belirtilmiş bulunmaktadır.
Bilindiği gibi, haklarında soruşturma sonucu memuriyete engel bir suçtan hükümlü olanların tekrar Devlet memuriyetine döndürülmelerinin, meslekten çıkarma cezası alanların da çıkarma cezası aldıkları meslekten bir göreve tekrar atanmalarının mümkün olmadığı, gerek meslekten çıkarma cezası alanların gerekse memuriyete engel olmayan bir suçtan hükümlü olanların ise kurumunuzda veya diğer kamu kurum ve kuruluşlarında durumlarına uygun kadrolara genel hükümler çerçevesinde yeniden atanabilmeleri mümkün bulunmaktadır.
Bu itibarla, herhangi bir suçtan dolayı haklarında soruşturma açılan ve soruşturma tamamlanmadan önce isteğiyle emekliye ayrılan veya meslekten çıkartılan mensuplarınız hakkında adli yargı sürecinden bağımsız olarak işlenmiş olan suçun memuriyete engel olup olmadığına bakılmaksızın olayın disiplin hükümleri açısından zaman aşımına uğratılmaması bakımından soruşturmaya devam edilip 657 sayılı Kanunun ilgili hükümlerinin de uygulanması suretiyle sonuçlandırılması, soruşturmaya ve soruşturmanın sonucuna ilişkin bilgi ve belgelerin ilgililerin dosyalarına kaldırılması, ayrıca adli yargı kararının 657 sayılı Kanunun 48 inci maddesinin A-5 bendindeki memuriyete engel cezaları öngörmüş olması halinde ilgililer hakkında 657 sayılı Kanunun 98/b maddesi uyarınca işlem yapılarak bilgi ve belgelerin ilgililerin dosyalarına konulması gerektiği mütalaa edilmektedir.