ÖZET: Koruma ve güvenlik memurlarının haftalık çalışma saatleri ile haftalık çalışma süresini aşan bir vardiyalı çalışmasının yapılması halinde verilecek izin hk. (22/01/2013166)
ANT Başkanlığına bağlı birimlerde koruma ve güvenlik memurlarının haftalık çalışma saatleri konusunda tereddüde düşülmesi sebebiyle Başkanlığımızın görüşünün sorulduğu ilgi yazı ve eki incelenmiştir.
Bilindiği üzere, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun “Çalışma saatleri” başlıklı 99 uncu maddesinde “Memurların haftalık çalışma süresi genel olarak 40 saattir. Bu süre Cumartesi ve Pazar günleri tatil olmak üzere düzenlenir. Ancak özel kanunlarla yahut bu kanuna veya özel kanunlara dayanılarak çıkarılacak tüzük ve yönetmeliklerle, kurumların ve hizmetlerin özellikleri dikkate alınmak suretiyle farklı çalışma süreleri tespit olunabilir. Bakanlar Kurulu, yurt dışı kuruluşlarda hizmetin gerektirdiği hallerde, hafta tatilini Cumartesi ve Pazardan başka günler olarak tespit edebilir.” ve “Günün 24 saatinde devamlılık gösteren hizmetlerde çalışma saat ve usulünün tesbiti” başlıklı maddesinde “Günün yirmidört saatinde devamlılık gösteren hizmetlerde çalışan Devlet memurlarının çalışma saat ve şekilleri kurumlarınca düzenlenir.” hükmü yer almaktadır.
Diğer taraftan, mezkur Kanunun “Fazla çalışma ücreti” başlıklı 178/B maddesinin (B) bendinde;
“B) Kurumlar gerektiği takdirde personelini günlük çalışma saatleri dışında fazla çalışma ücreti vermeksizin çalıştırabilirler. Bu durumda personele yaptırılacak fazla çalışmanın her sekiz saati için bir gün hesabı ile izin verilir. Ancak, bu suretle verilecek iznin en çok on günlük kısmı yıllık izinle birleştirilerek yılı içinde kullandırılabilir.” hükmü yer almaktadır.
Diğer taraftan, günlük çalışma saatleri dışında yapılacak fazla çalışmanın uygulanmasına ilişkin esasları düzenlemek amacıyla 13/03/1975 tarihli ve 15176 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe konulan “Fazla Çalışmanın Uygulama Esaslarını Gösterir Yönetmelik” in 3 üncü ve 4 üncü maddelerinde; Devlet memurlarının genel olarak haftalık çalışma süresi olan 40 saatin üstünde yaptıkları çalışmanın fazla çalışma olduğu, fazla çalışmanın ücretle karşılanabilmesi için ise memurların kadrosuna ait görevini normal günlük çalışma saatleri dışında fiilen yapması gerektiği belirtilmiştir. Ayrıca Yönetmelik, nöbet hizmetini kurumların faaliyetleri gereği, güvenliğin veya hizmetin devamını temin amacıyla, normal çalışma saatleri içinde veya dışında yapılan çalışma şeklinde tanımlamış olup, çalışma saatleri içinde ve dışında yürütülen nöbet hizmetlerinin fazla çalışma sayılamayacağını ifade etmiştir.
Yukarıda belirtilen hükümler çerçevesinde; günün 24 saatinde devamlılık gösteren hizmetlerde çalışan Devlet memurlarının çalışma saat ve şekillerinin kurumlarınca düzenlenmesi gerektiği, nöbet hizmetlerinin fazla çalışma sayılamayacağı, fazla çalışılan her sekiz saate bir gün izin verilebilmesi için vardiyalı görev yapan koruma ve güvenlik memurlarının haftalık normal vardiyalı çalışma saatini aşan fiili çalışma yapması gerektiği mütalaa edilmektedir.