Avrupa Parlamentosu (AP), bugün Avrupa'daki binlerce dönerci arasında büyük endişe yaratan dönerde fosfat kullanımının yasaklanmasıyla ilgili tasarıyı oyladı.
AP, fosfat katkı maddesi kullanıldığı için dondurulmuş döner etinin yasaklanmasına yol açabilecek düzenleme talebini geri çevirdi.
AB yasalarına göre et ürünlerinde fosfat kullanımı yasak, ancak dönerle ilgili böyle bir düzenleme yok. Fosfat, donmuş döner etinde sıklıkla kullanılıyor, ancak fosfat kullanımının yasaklanması dönerin yapım ve pişirme şeklinin değişmesine yol açabilir.
FOSFAT NEDİR
Fosfat Nedir? Fosfat üretimi çeşitleri ve kullanım alanları nelerdir? Fosforik asitin tuzu ya da esteri. Doğada çok sayıda çeşidi bulunan fosfatlar organik, yarı-organik ve mineral fosfatlar olarak sınıflandırılırlar.
Organik Fosfatlar
Fosforik asitin (H3PO4) esterleri olan organik fosfatların genel formülleri (R1R2R3) C-O-PO3 H2‘dir. Burada, R1, R2 ve R3 simgeleri, organik kökleri gösterir. “Enerji bakımından zengin” bağları bulunan biyokimyasal bileşikleri oluştururlar. Özellikle adenozin mono -, di- ve trifosfatların (AMP, ADP, ATP) kendi aralarındaki geçişlerini, kreatin-fosfatı, gliserik asitin fosfatını, vb. saymak gerekir. Bu maddeler, solunum çevrimlerinde ve kas etkinliğinde ortaya çıkarlar. Fosfolipoyitler ya da fosfatitler, hücre zarlarının ve yumurta sarısının bileşenleridir; ayrıca sinir sisteminde de bulunurlar. Bir nükleozit ve fosforik asitin birleşmesi, nükleik asit birimi (DNA ve RNA) olan bir nükleotidi verir.
Bir fosfat işleme birimi.
Bir fosfat işleme birimi.
Yarı – Organik Fosfatlar
Bunlar, bir yandan, bakteriler tarafından hümüse bağlanmış toprak fosfatlarından oluşan hümofosfatlar,öte yandan, kemik iskeletinin destek öğesi olan kemik fosfatlarıdır. Kemik dokularını oluşturan apatitler, kanda dolaşan fosfat iyonunun ve kalsiyum iyonunun değiştokuşlarını sağlarlar. Fosfatın idrar yoluyla dışarı atılması ve dokularla kandaki kalsiyum ve fosfat miktarları paratormon tarafından düzenlenir.
Senegal'de Thies'in kuzeyinde Tayba fosfat yatağı.
Senegal’de Thies’in kuzeyinde Tayba fosfat yatağı.
Mineral Fosfatlar
Fosforun çıkarıldığı mineralleri oluştururlar. Aralarından, apatitler, koprolitler, fosfatlı kireç kayaları sayılabilir. Trikalsik fosfat, en çok kullanılandır. Öte yandan, %70 trikalsik fosfat içeren sarımsı bir kayaça da fosfat denir. Bu kayaç, fosforu bağlayabilen yosunların bulunduğu sulu ortamlarda oluşur. Fosfor içeren mineraller arasında tropikal denizlerdeki bazı adalarda bulunan ve gübre olarak kullanılan guanoyu (deniz kuşlarının eski ve katılaşmış dışkısı) belirtmek gerekir. Kimyasal açıdan fosfatlar, çok çeşitli bileşiklerden kurulu bir küme oluştururlar (çizelgede bellibaşlı fosfat asitleri verilmiştir).
Dünyadaki fosfat üretiminin başta gelen ülkelerinden olan Fas 'taki bir maden yatağından fosfat taşıma hattı.
Dünyadaki fosfat üretiminin başta gelen ülkelerinden olan Fas ‘taki bir maden yatağından fosfat taşıma hattı.
Başlıca Fosforik Asitler
HÎPOFOSFORÖZ ASİT ya da diok- sofosforik(I)asit,barit suyuna fosfor etkisiyle hazırlanan baryum hipofosfit üstüne sülfürik asitin etkisi sonunda elde edilir. Asit ve tuzları güçlü birer indirgendir.