Doğrulukları insana küçük dilini yutturur! Fallarda ve astrolojide söylenenlerin doğru olmasının sebebi: Barnum Etkisi

Barnum etkisi en genel ifadeyle herkes için geçerli olan doğruların, bireylerin sadece kendilerine aitmiş gibi hissetme durumudur.

Bu durumun görüldüğü en yaygın yerler hiç şüphesiz astroloji ve fallardır.

Kişinin duymak ve bilmek istedikleri şeylerin herkese söylenmesine rağmen, dinleyen ve okuyan kişi o bilgilerin sanki kendisi için söylenmiş olduğunu düşünüp inanır.

Tam olarak bir kişiye aitmiş gibi görünen ancak herkes için yazılmış olan bu astrolojik bilgiler ve fallar herkesin kendinden bir şeyler bulabileceği şeyleri içeriyor.

"Forer Etkisi" ya da "Barnum Etkisi olarak iki şekilde adlandırılan bu etki Amerikan psikoloğu Paul Meehl tarafından ortaya atılmış bir psikolojik etkidir.

Öznel olarak algılanan bilgiler doğrultusunda insanlar inançlarına, beklentilerine ve belirlemiş oldukları hipotezlere göre gerçekleşeceğinden en alakasız durumlar bile sanki yaşanacakmış gibi beyinde algılanıp yorumlanabiliyor.

Barnum etkisinin insan üzerinde bu denli etkili olmasının nedenlerinden birisi kişinin kafasında kurduğu şeylere inanmaya aşırı istekli olması, astroloji veya fal işi ile uğraşanların bilgeliğine güvenmesi, negatif bilgilerin yanı sıra pozitif bilgilere yönelip onlara göre düşünüp hareket etmesi.

Yapılan araştırmalar sonucunda insan üzerinde forar etkisinin bu kadar etkili olmasının nedeni atış, pazarlama, şov dünyası ve politika gibi birçok alanın etkili olmasından kaynaklanmaktadır.