Kelime anlamı Allah’a yaklaşmak olan ‘kurban’ pek çok vesile ile kesilmektedir. Kurban bayramında kesilen uhdiyye kurbanının haricinde başka vakit ve vesilelerle kesilen; şükür, adak, akika adı verilen kurbanlar da vardır. Peki, bunlardan biri olanAkika Kurbanı nedir, ne demek? Yenir mi, kimler yiyebilir? İşte akika kurbanı ile ilgili tüm ayrıntılar…
AKİKA KURBANI NEDİR, NE DEMEK?
Diyanet İşleri Başkanlığı’nın akika kurbanı tanımı; “Yeni doğan çocuk için şükür amacıyla kesilen kurbana, “akîka” adı verilir.” şeklindedir. Yeni çocuğu olduğu vakitte ya da imkan bulduğu bir anda kesilen akika, Allah’ın bahşettiği çocuk için şükür vesiledir.
Akika kurbanı; Mâlikî, Şâfiî ve Hanbelî mezheplerine göre sünnettir. Hanefi mezhebine göre ise mubah, bazı kaynaklara göre ise mendubtur. Akika kurbanının kurban bayramında olduğu gibi belirli bir vakti yoktur, herhangi bir vakitte kesilebilir.
Ayrıca, Akîka kelimesi anne-babaya isyân anlamına geldiği için Resulullah bu kurbanın adını 'itaat ve ibadet' anlamına gelen 'Nesike' kelimesi ile değiştirmiştir. (Ibn Hanbel, II, 182)
Akika kurbanı Peygamber Efendimiz’in de bizzat iştirak ettiği bir eylem olmuştur. İbn Abbas’tan (r.a.) rivayet edildiğine göre Resûlullah (s.a.s.), Hz. Hasan ve Hz. Hüseyin için akîka kurbanı kesmiş (Ebû Dâvûd, Dahâyâ, 21; Nesâî, Akîka, 1), bir hadisinde de şöyle buyurmuştur:
“Her çocuk (doğumunun) yedinci gününde kendisi için kesilecek akîka kurbanı karşılığında bir rehine gibidir. Akîka kurbanı kesildikten sonra çocuğun başı tıraş edilir ve ona isim verilir.” (Ebû Dâvûd, Dahâyâ, 21)
AKİKA KURBANI NE ZAMAN KESİLİR?
İbn Rüşd’den gelen bilgilere göre; akika kurbanı, çocuğun doğduğu günden buluğ çağına kadar kesilebilse de doğumun yedinci günü kesilmesi daha faziletlidir. Aynı günde çocuğa isim verilmesi ve saçı ağırlığında altın veya değeri miktarınca sadaka verilmesi müstehaptır.
AKİKA KURBANINI KİMLER KESEBİLİR?
Akika kurbanı çocukların babası tarafından kesilebildiği gibi, babanın vekâletini verdiği bir kimse tarafından da kesilebilir. Bir kişi eğer adına kurban kesilememişse, kendisi için de kurban kesebilir. Peygamber Efendimiz’in kendisi ve iki oturunu adına akika kurbanı kestiği rivayet edilir.
AKİKA KURBANI YENİR Mİ, KİMLER YİYEBİLİR?
Akika kurbanı olacak hayvanda farklı bir nitelik aranmaksızın, kurban bayramında kesilen uhdiyye kurbanlarıyla nitelikler aynıdır. Akika kurbanının etinden ve derisinden kurbanı kesenle birlikte herkes istifade edebilir. Akika kurbanı istenirse bağışlanabilir, ya da çevreye ikram edilebilir.
Erkek ve kız çocuğu adına birer kurban kesilmesi müstehaptır. Akika kurbanı kesilirken; anne ve ya babanın etmesi gereken bir dua vardır. Bu dua; “Yâ Rabbi, bu benim çocuğumun akîkasıdır. Onun cehennem ateşinden kurtuluş fidyesi olsun.” şeklindedir. Adına akika kurbanı kesilmemiş olan biri kendi adına da kurban kesebilir.
Akika kurbanı keserken okunması gereken dua;
“Allahümme hazihi akikatü fülanin demüha bidemihi,ve lahmüha bilahmhi,ve azmüha biazmihi,ve cildüha bicildihi,ve şa'ruha bişa'rihi,Allahümme-calha bidaen libni fülanin minennarı.”
(Ey Allah’ım bu falanın akika kurbanıdır. Bu kurbanın kanına karşı falancanın kanını ve etine karşı etini sana takdim ediyorum. Kemiklerine karşı kemiklerini, derisine karşı derisini, ve saçlarına karşı yününü takdim ediyorum. Ey Allah’ım bu kurbanı Falanca oğlumun cehennemden kurtulması için fidye olarak kabul et!..)