İstanbul’un Fatih ilçesinde bulunan Bizans döneminden kalma Kariye Müzesi’nin yönetimi Diyanet İşleri Başkanlığı'na devredilmişti. İbadete açılmasına karar verilen Kariye ile ilgili dün sosyal medyada dikkat çeken bir paylaşım yapılmıştı.
Diyanet İşleri Başkanı Ali Erbaş, yaptığı açıklamada İstanbul'un Fatih ilçesindeki Kariye Camii'nin, 30 Ekim'de cuma namazı ile ibadete açılacağını açıkladı.
Tarihi müzedeki çalışmalar sonrası Hz. İsa tasvirleri, Hristiyan semboller olmak üzere ikonaların üzerlerinin beyaz perdeyle kapatılması dikkat çekti.
İstanbul Büyükşehir Belediyesi Genel Sekreter Yardımcısı Mahir Polat, sosyal medya hesabında yaptığı paylaşımda şu ifadelere yer verdi:
''Dünya sanat tarihinin baş yapıtlarından Kariye fresk ve mozaiklerinin kapatılması ne yazık ki yapının karakterini ve sanatsal değerini öldürecek vasıfısızlıkta. Solda eski hali, sağda yeni hali. Proje Türkiye kültür mirası yöneten ve koruyan bakanlık ve kurumları.''
"ALÇI DEĞİL, OTOMATİK PERDELEME SİSTEMİ"
Öte yandan, Habertürk yazarı Esra Boğazlıyan, Bakanlık'a "Yüzlerce yıllık freskler alçıyla mı kapatıldı? Sizin müdahaleniz olacak mı?" sorularına yer verdiği bir yazı yazdı.
Esra Boğazlıyan'ın Bakanlıktan kendisine şu cevabın verildiğini aktardı:
"Fotoğraflara yansıyan alçı değil otomatik perdeleme sistemi. Namaz saatlerinde bir düğmeyle 30 saniye içinde freskler perdeyle kapatılıyor. Sonra yeniden açılıyor. Fotoğraflara yansıyan alçı değil otomatik perdeleme sistemi. Namaz saatlerinde bir düğmeyle 30 saniye içinde freskler perdeyle kapatılıyor. Sonra yeniden açılıyor."
KARİYE HAKKINDA
İlk önce manastır olarak 534 yılında I. Justinianus döneminde Aziz Teodius tarafından yapılmıştır. 11. yüzyılda I. Aleksios'un kayınvalidesi Maria Dukaina tarafından yeniden inşa ettirilmiştir. 1204-1261 yıllarındaki Latin istilasında harap olan manastır Teodor Metokhites tarafından 14. yüzyılda onarılmıştır. Dış narteks ve pareklezyon bu dönemde yapıya eklenmiştir. (Metokhitesi pareklezyonu kendisi için inşa etmiştir ve mezarı da kilisenin girişinde mermer bir taşla belirlenmiş olan yerdedir.)
Yapının önemi, Bizans İmparatorluğu'nun imparatorluk sarayı ve devlet idare merkezinin, Haliç kıyısında, surlara yakın bir yerde konumlanmış olan “Blakhernai Sarayı”na taşınmasıyla artmıştır. 1296'daki büyük depremden sağ olarak çıkmıştır. Bina Fatih Sultan Mehmet'in İstanbul'u fethinden 58 yıl kadar sonra 1511 yılında Sultan II. Bayezid sadrazamlarından olan Atik Ali Paşa tarafından camiye tevdi edilmiştir ve “Atik Ali Paşa Camii” veya “Kariye Camii” olarak anılagelmiştir. Bu dönüştürme sırasında bu eski kilisenin duvaraları üzerinde bulunan mozaik ve freskler sıva ile kaplanmıştır. Fakat cami olarak yapıya sadece köşesindeki minare ve içeride güneydoğu köşesindeki mihrap eklenmiş ve yapının orijinalliğinin korunmasına çalışılmıştır.
KARİYE'NİN İBADETE AÇILMASI
1945 Bakanlar Kurulu Kararı ile müzeye çevrilen Kariye Camisi'nin Diyanet İşleri Başkanlığı'na devredilmesinin ardından ibadete açılması için yürütülen çalışmalar kapsamında, 30 Ekim Cuma günü caminin ziyaretçi kabul etmesi planlanmıştı.
Cami, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın katılımıyla gerçekleştirilecek ilk cuma namazı ile birlikte ibadete açılacak.
Kilise çevresinde eskiden manastır kompleksi de ihtiva etmekteydi. Söz konusu yapılar geçen zamana yenik düşmüşlerdir.