Halk arasında bunama olarak da isimlendirilen, beyin hücrelerinin zamanla ölümüne bağlı olarak yaşanan hafıza kaybı, bilişsel fonksiyonların azalmasına neden olan alzheimer hastalığında yıllar sonra bir ilk yaşandı. Amerikan Gıda ve İlaç Dairesi (FDA), yeni bir tedavi imkanı sunan ilacı onayladı.
BİLİM DÜNYASI İKİYE BÖLÜNDÜ
Aducanumab isimli ilacın onaylanmasına rağmen, hastalık üzerinde etkisiz olduğunu düşünen bilim insanları da var. Onay alan ilaç, Alzheimer'ın belirtilerinden ziyade altında yatan nedeni tedavi etmeye çalışıyor. İlaçla ilgili gerçekleştirilen deney sonuçlarının belirsizlik taşıdığı iddiasıyla bilim insanları arasında görüş ayrılıkları yaşanıyor. İlaca onay veren FDA, beyindeki amiloid beta plaklarını azalttığına dair önemli kanıtlar olduğunu ifade ediyor. Elde edilen bulguların hastalar için önemli faydalar sağlayabileceği açıklandı.
ULUSLARARASI DENEMELER YAPILDI
İlacın, hastalık üzerindeki etkileri hakkında uluslararası deneyler yapıldı. Mart 2019'da yapılan deneylerde 3.000 hastayı kapsayan çalışmalar gerçekleştirildi. Ayda bir verilen ilacın, hafıza ve düşünme sorunlarının bozulmasını yavaşlatmada sahte bir ilaçtan daha iyi olmadığını gösterdiğinde durduruldu. Ancak ilaç üzerinde yapılan çalışmalar devam etti ve daha fazla veriye ulaşılmaya çalışıldı. ABD'li üretici Biogen daha fazla veriyi analiz etti ve ilacın daha yüksek dozlarda verildiği durumlarda işe yaradığı sonucuna vardı. Hastalığın en önemli belirtisi olan bilişsel zayıflamanın, bu ilaç sayesinde önemli ölçüde yavaşladığı vurgulandı.
"KAFAM O KADAR KARIŞIK DEĞİL GİBİ HİSSEDİYORUM"
Aducanumab, bunamayı tetikleyebilen anormal kümeler oluşturan bir protein olan amiloidi hedef alıyor. Deneylerde yer alan Aldo Ceresa 68 yaşındaki doktor, Alzheimer teşhisi konulduktan sonra cerrahlığı bırakmak zorunda kaldı. Deneyler durdurulmadan önce iki yıl boyunca aducanumab alan Ceresa ilacın kendisine fayda sağladığını düşünüyor. Ceresa, "Gerçekten, gerçekten yaşadığım bu yolculuktan zevk alıyorum ve açıkçası sağladığı faydalar nedeniyle çok, çok minnettarım. Kafam o kadar karışık değilmiş gibi hissediyorum. Eskisi kadar kötü değil. Kendime güvenim biraz geri geliyor." açıklamalarında bulundu.
"HASTALIĞA TEDAVİ ARAYIŞINDA DÖNÜM NOKTASI"
Üzerinde çok fazla çalışma yürütülen Alzheimer hastalığında, son on yılda 100'den fazla ilaç denendiği ve bunların başarısız olduğu belirtildi. Bu bakımdan aducanumab ilacı hastalığın tedavisinde umut ışığı yaktı. Konu hakkında açıklamalarda bulunan İngiltere Demans Araştırma Enstitüsü Müdürü Prof. Bart De Strooper, aducanumab'ı onaylama kararının Alzheimer hastalığına tedavi arayışında çok önemli bir dönüm noktası olduğunu söylüyor.
University College London'da sinirbilim profesörü olan John Hardy, "Bunun en iyi ihtimalle, çok az faydası olan ve yalnızca çok dikkatli seçilmiş hastalara yardımcı olacak bir ilaç olduğu konusunda açık olmalıyız" diyor.
University College London'da ileri yaş psikiyatrisi profesörü olan Robert Howard, ilacın onaylanmasına karşı çıkan isimlerden ve bunu ciddi bir hata olarak nitelendiriyor. Öte yandan başka bir kuruluş olan Alzheimer's Research UK, İngiltere Sağlık Bakanı Matt Hancock'a bir dilekçe yazarak, hükümetin ilaca hızlı onay vermesini istediklerini açıkladı.